Bölge Esnafı Zor Günler Geçiriyor
Bölge esnafı zor günler geçiriyor başlığı, özellikle İskenderun ve çevresindeki küçük işletmelerin karşı karşıya olduğu ekonomik ve sosyal zorlukları gündeme taşıyor. Son dönemde artan enflasyon, yükselen girdi maliyetleri, değişen vergi düzenlemeleri ve rekabet baskısı, hem İskenderun gündeminde hem de Türkiye genelinde esnaf ve sanatkârlar için ciddi sorunlar yaratıyor.
Bölge esnafının yaşadığı sıkıntılar, sadece ekonomik değil, aynı zamanda toplumsal bir mesele olarak da öne çıkıyor. Bu makalede, güncel veriler ve resmi raporlar ışığında, İskenderun ve Türkiye genelinde esnafın karşı karşıya olduğu temel sorunlar, çözüm arayışları ve devlet destekleri detaylıca ele alınacaktır.
İskenderun’da Esnafın Güncel Sorunları
İskenderun’da faaliyet gösteren esnaf ve sanatkârlar, son yıllarda ekonomik dalgalanmalardan en fazla etkilenen kesimlerin başında geliyor. Özellikle artan kira ve enerji maliyetleri, döviz kurlarındaki oynaklık ve tedarik zinciri sorunları, küçük işletmelerin kâr marjlarını ciddi şekilde daraltıyor. Bölgede yaşanan doğal afetler ve altyapı sorunları da esnafın iş yapma kapasitesini olumsuz etkiliyor.
Ayrıca, büyük zincir mağazaların ve online platformların rekabeti, İskenderun’daki geleneksel esnafı daha da zor durumda bırakıyor. Yerel esnaf, müşteri kaybı ve azalan nakit akışı nedeniyle işlerini sürdürebilmek için çoğu zaman borçlanmak zorunda kalıyor. Bu tablo, İskenderun gündeminde sıkça tartışılan bir konu haline gelmiş durumda.
Türkiye Genelinde Esnafın Ekonomik Durumu ve İstatistikler
Türkiye genelinde esnaf ve sanatkâr sayısı 2025 yılı Ocak ayı itibarıyla 2 milyon 247 bin 215’e ulaştı. Son 10 yılda esnaf sayısında artış gözlenirken, özellikle büyük şehirlerde tescil edilen yeni işletme sayısı dikkat çekiyor. Ancak, aynı dönemde terkin (faaliyeti sona erdiren) işletme sayısında da artış var. 2025 Ocak ayında en fazla tescil yapılan iller İstanbul, İzmir ve Ankara olurken, en fazla terkin de yine bu illerde gerçekleşti. Aşağıdaki tabloda, son üç yılın tescil ve terkin sayılarını görebilirsiniz:
| Yıl/Ocak | Tescil Sayısı | Terkin Sayısı |
|---|---|---|
| 2023 | 313.774 | 139.067 |
| 2024 | 287.624 | 120.005 |
| 2025 | 34.732 | 14.531 |
Bu veriler, esnafın sürdürülebilirliği konusunda ciddi endişeler olduğunu gösteriyor. Ayrıca, kadın esnaf oranı %19,04 ile düşük seviyede kalmaya devam ediyor.
2025 Yılı Vergi ve Yasal Düzenlemelerinin Esnafa Etkisi
2025 yılında yürürlüğe giren yeni vergi düzenlemeleri, esnafın mali yükünü artırdı. Gelir vergisi tarifelerinde yapılan artışlar, özellikle küçük işletmelerin kâr oranlarını olumsuz etkiliyor. Ayrıca, e-ticaret yapan esnaf için getirilen yeni stopaj uygulamaları, dijitalleşme sürecinde ek maliyetler oluşturdu. 1 Ocak 2025 itibarıyla, e-ticaret platformlarında yapılan satışlar üzerinden doğrudan Maliye Bakanlığı’na iletilen stopaj kesintileri, hem yerel hem de uluslararası satış yapan esnafı kapsıyor. Yeni düzenlemeler şu başlıklar altında öne çıkıyor:
- Gelir vergisi dilimlerinde artış
- E-fatura ve dijitalleşme zorunlulukları
- E-ticarette stopaj ve şeffaflık uygulamaları
Bu gelişmeler, İskenderun esnafı için de bürokratik yüklerin ve maliyetlerin artmasına neden oldu.
Devlet Destekleri ve Kredi Olanakları
Devlet, esnafın ayakta kalabilmesi için çeşitli kredi destek paketleri ve faiz indirimleri sunuyor. 2025 yılında TESKOMB ve ESKKK aracılığıyla verilen kredilere %50 faiz indirimi uygulanıyor. Ayrıca, KOSGEB girişimciliği tamamlayan 35 yaş altı esnaf ve geleneksel mesleklerde faaliyet gösterenler için %100 faiz indirimi imkânı mevcut. Halkbank kaynaklı sıfır faizli krediler de esnafın finansmana erişimini kolaylaştırıyor. Aşağıda, 2025 Ocak ayı itibarıyla sıfır faizli kredilerle ilgili veriler yer alıyor:
| Kredi Türü | Kullanan Esnaf | Toplam Kullandırım (TL) |
|---|---|---|
| Usta Girişimci Kredisi | 248 | 17.809.879 |
| Genç Girişimci Kredisi | 727 | 138.667.948 |
| Kaybolan Meslekler Kredisi | 266 | 16.477.600 |
Bu destekler, bölge esnafı için kısa vadede rahatlama sağlasa da, uzun vadeli sürdürülebilirlik için yapısal reformlara ihtiyaç duyuluyor.
Bölgesel Dayanışma ve Ahilik Kültürünün Rolü
Bölge esnafının yaşadığı zorluklara karşı, Ahilik kültürü ve bölgesel dayanışma ön plana çıkıyor. Karabük’te düzenlenen TESK toplantısında, 8 ilden esnaf temsilcileri bir araya gelerek sorunları ve çözüm yollarını tartıştı. Toplantıda, dayanışma, üretim ve iş birliğinin önemi vurgulandı. Ahilik kültürü, sadece ekonomik değil, aynı zamanda kültürel ve ahlaki bir sorumluluk da getiriyor. Esnaf, toplumun barometresi olarak görülüyor ve toplumsal istikrarın sağlanmasında kritik rol oynuyor. Bu tür toplantılar, bölgesel iş birliğini güçlendirerek, esnafın sesi olmayı sürdürüyor.
Çözüm Önerileri ve Geleceğe Bakış
Bölge esnafı zor günler geçiriyor olsa da, çözüm için çeşitli adımlar atılabilir. Öncelikle, vergi yükünün hafifletilmesi ve bürokratik süreçlerin sadeleştirilmesi gerekiyor. Dijitalleşme ve e-ticaret alanında eğitim ve danışmanlık hizmetleri sunulmalı. Ayrıca, yerel yönetimlerin esnafı destekleyici projelere öncelik vermesi, altyapı sorunlarının çözülmesi ve bölgesel kalkınma programlarının artırılması büyük önem taşıyor. Uzmanlar, esnafın rekabet gücünü artırmak için inovasyon ve markalaşma yatırımlarının teşvik edilmesi gerektiğini belirtiyor. Aşağıda, çözüm önerilerinin bir listesini bulabilirsiniz:
- Vergi ve SGK primlerinde indirim
- Dijitalleşme ve e-ticaret eğitimleri
- Krediye erişimin kolaylaştırılması
- Yerel yönetim destekleri
- Bölgesel iş birliği ve kooperatifleşme
Sıkça Sorulan Sorular (FAQ)
2025 yılında esnafı en çok etkileyen sorunlar nelerdir?
Enflasyon, artan maliyetler, vergi düzenlemeleri ve rekabet baskısı 2025’te esnafı en çok zorlayan başlıklar arasında yer alıyor.
Esnaf için hangi devlet destekleri mevcut?
Kredi faiz indirimleri, sıfır faizli krediler ve genç girişimcilere özel destekler sunuluyor. Ayrıca, KOSGEB ve TESKOMB aracılığıyla çeşitli finansman imkanları sağlanmakta.
E-ticaret yapan esnaf için yeni düzenlemeler neler getirdi?
2025’te e-ticaret üzerinden yapılan satışlarda stopaj kesintisi zorunlu hale geldi. Bu uygulama, hem yerel hem de uluslararası satış yapan esnafı kapsıyor.
